Παρόλο που η εταιρεία του Tiktok έχει περάσει τα τελευταία τέσσερα χρόνια προσπαθώντας να αποφύγει την απαγόρευση της πλατφόρμας στις Ηνωμένες Πολιτείες, ποτέ δεν κατανόησε τον τρόπο που λειτουργεί η Ουάσιγκτον.
Ο νόμος που υπέγραψε ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Τζο Μπάιντεν την Τετάρτη, ο οποίος απαιτεί την πώληση ή την απαγόρευση της δημοφιλούς εφαρμογής ήταν από την μια πλευρά προϊόν σημαντικών αλλαγών στις σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών με την Κίνα αλλά και από την άλλη, αποτέλεσμα συντονισμένων και υπόγειων προσπαθειών από τους επικριτές του TikTok στο Καπιτώλιο.
Οι λανθασμένοι υπολογισμοί, στο τέλος, άφησαν την υποστηριζόμενη από την Κίνα εταιρεία να αγωνίζεται για την υποστήριξη των χρηστών της με τρόπους που αποδείχτηκαν αναποτελεσματικοί ή ακόμη και αυτοκαταστροφικοί.
Οι λάθος χειρισμοί του διευθύνοντα συμβούλου Σου Ζι Τσου
Σύμφωνα με την Wall Street Journal, ο διευθύνων σύμβουλος του TikTok, Σου Ζι Τσου, έχασε ήδη από την αρχή της θητείας του ευκαιρίες που είχε να κερδίσει σταδιακά την υποστήριξη του Καπιτώλιου.
Τους τελευταίους μήνες, το TikTok ηττήθηκε από τους αντιπάλους του και επανειλημμένα αιφνιδιάστηκε από την αυξανόμενη δυναμική που δημιουργήθηκε εναντίον του στην Ουάσιγκτον. Η πλατφόρμα, ηττημένη, αναγκάστηκε να προχωρήσει σε έσχατες λύσεις, που είχαν σαν αποτέλεσμα να ενισχύσουν τις ανησυχίες πολλών νομοθετών σχετικά με την ικανότητα της κινεζικής εφαρμογής να επηρεάζει την κοινή γνώμη.
«Δεν νομίζω ότι κατάλαβαν ποτέ πόσο ανησυχούσαμε για τις επιπτώσεις στην εθνική ασφάλεια λόγω της έκθεσης των προσωπικών δεδομένων τόσων Αμερικανών πολιτών», δήλωσε ο ρεπουμπλικανός Στιβ Σκαλάιζ, επικεφαλής της πλειοψηφίας στη βουλή των αντιπροσώπων, για την πλατφόρμα TikTok.
Σημειώνεται ωστόσο, ότι δεν είναι γνωστό εάν διαφορετικές στρατηγικές θα μπορούσαν να έχουν αλλάξει τη μοίρα του TikTok, δεδομένης της βαθύτερης, δυσπιστίας της Ουάσιγκτον προς την Κίνα, ειδικά όσον αφορά σε θέματα τεχνολογίας.
«Δεν υπάρχει CEO στον κόσμο που θα μπορούσε να έχει κάνει καλύτερη δουλειά από τον Τσου», δήλωσε από την πλευρά του ο Μάικλ Μπέκερμαν, αντιπρόεδρος κυβερνητικών σχέσεων της TikTok.
Κατά τη διάρκεια προηγούμενης μάχης που έγινε το 2020, ενάντια σε μια προσπάθεια απαγόρευσης της πλατφόρμας από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, το TikTok είχε ορίσει επικεφαλής ένα στέλεχος της εταιρείας από τις Ηνωμένες Πολιτείες και έναν Αυστραλό. Στα μέσα του 2021, η μητρική εταιρεία ByteDance επιστράτευσε τον Τσου, λόγω της εξοικείωσής του και με τους δύο πολιτισμούς. Γεννημένος και μεγαλωμένος στη Σιγκαπούρη, ο 41χρονος γνωρίζει άπταιστα την κινεζική γλώσσα, φοίτησε στο Harvard Business School και εργάστηκε για την Goldman Sachs.
Η έλλειψη στην κατανόηση του αμερικανικού πολιτικού παιχνιδιού
Αυτό που έλειπε όμως στον νέο διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας ήταν η εμπειρία στην αμερικανική πολιτική σκηνή. Άνθρωποι κοντά στον Τσου τον παρότρυναν να γνωρίσει τους ισχυρούς παίκτες της Ουάσιγκτον. Ο ίδιος ωστόσο παρόλο που μίλησε για την ανάγκη οικοδόμησης εμπιστοσύνης, δεν έδωσε προτεραιότητα σε τέτοιου είδους συναντήσεις.
Ο διευθύνων σύμβουλος άφησε τις σχέσεις με κυβερνητικούς παράγοντες στον γενικό του σύμβουλο, Έριχ Άντερσεν, ένα παλαιό στέλεχος της Microsoft.
Ο Έριχ Άντερσεν πέρασε μεγάλο μέρος του 2022 διαπραγματευόμενος με την Επιτροπή Ξένων Επενδύσεων, μια ομοσπονδιακή επιτροπή γνωστή ως Cfius, σχετικά με την πρόταση του TikTok για με την προστασία των δεδομένων των χρηστών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η πρόταση με τίτλο «Project Texas», σχεδιάστηκε για να κατευνάσει τις ανησυχίες ότι το Πεκίνο θα μπορούσε να πιέσει την TikTok να παράσχει δεδομένα ή να επηρεάσει την αμερικανική κοινή γνώμη.
Ο Τσου έπαιρνε αντικρουόμενες συμβουλές. Ορισμένα στελέχη του TikTok υποστήριξαν ότι δεν θα έπρεπε να συναντηθεί με μέλη του νομοθετικού σώματος επειδή οι συνομιλίες με την ομοσπονδιακή επιτροπή ήταν εμπιστευτικές. Άλλοι είπαν ότι τα προβλήματα του TikTok ήταν θεμελιωδώς πολιτικά και μπορούσε να προχωρήσει σε συζητήσεις με πρόσωπα κλειδιά στην Ουάσινγκτον χωρίς να δώσει λεπτομέρειες για όσα λέγονταν στην επιτροπή Cfius.
Στις αρχές του 2022, ο Τσου είπε πολλές φορές σε κλήσεις με τους υπαλλήλους της εταιρείας ότι η συμφωνία με την κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε σχεδόν ολοκληρωθεί. Αλλά μέσα σε μερικούς μήνες, ήταν σαφές ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Μέχρι τον Αύγουστο του ίδιου έτους, η επιτροπή Cfius σταμάτησε την επικοινωνία με το TikTok.
Εκείνο τον Δεκέμβριο, το TikTok έμαθε ότι οι Αμερικανοί νομοθέτες ήθελαν να καταθέσει ο διευθύνων σύμβουλος. Είκοσι μήνες μετά την έναρξη της θητείας του ως διευθύνων σύμβουλος, ο Σου Ζι Τσου έκανε την πρώτη του μεγάλη περιοδεία στην Ουάσιγκτον από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάρτιο, με επισκέψεις στα γραφεία περισσότερων από τα δύο τρίτα των 50 μελών της Επιτροπής Ενέργειας και Εμπορίου της Βουλής.
Μια εκπρόσωπος του TikTok, σύμφωνα με την Wall Street Journal είπε ότι ο Τσου είχε συναντηθεί προηγουμένως με ορισμένους νομοθέτες και είχε παρευρεθεί σε αθλητική εκδήλωση του Κογκρέσου το 2022.
Στην ακρόαση του Μαρτίου, ο Τσου αντιμετώπισε ένα μπαράζ σκληρών ερωτήσεων για περισσότερες από πέντε ώρες. Η ομάδα του Τσου ένιωσε ότι μεγάλο μέρος της ανάκρισης που του έγινε ήταν άδικη, με τους Αμερικανούς βουλευτές να υπαινίσσονται λανθασμένα ότι είναι Κινέζος πολίτης και το αφεντικό του είναι ο ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας.
Αλλά τα στελέχη της εταιρείας θεώρησαν ότι με την ακρόαση είχαν κερδίσει έδαφος σε σχέση με τους χρήστες. Ο λογαριασμός TikTok του Τσου εκτινάχθηκε από τους 15.000 ακόλουθους που είχε, πριν από την ακρόαση, σε περισσότερα από τρία εκατομμύρια αμέσως μετά. Ο πρόεδρος Μπάιντεν έφτιαξε λογαριασμό στο TikTok την Κυριακή του Super Bowl για να προσεγγίσει νεότερους ψηφοφόρους.
Αυτά τα γεγονότα οδήγησαν κάποιους από το TikTok να πιστέψουν ότι η πλατφόρμα ήταν ασφαλής ενώ στην πραγματικότητα την ίδια ώρα, η κατάσταση είχε ήδη μετατοπιστεί εναντίον τους.
Η «υπόγεια» σύνταξη της δικομματικής επιτροπής για το TikTok
Μετά την εξέταση του Τσου από το νομοθετικό σώμα, ο Σκαλάιζ ξεκίνησε συζητήσεις με τους νομοθέτες και ανέθεσε σε μια νέα δικομματική επιτροπή για την Κίνα τη σύνταξη της νομοθεσίας.
Αυτή η μικρή ομάδα, εργάστηκε το φθινόπωρο του 2023 και οι βασικές αρχές της συμφωνίας είχαν συνομολογηθεί μέχρι τα τέλη του 2023. Η ομάδα συνεργάστηκε αθόρυβα με το υπουργείο Δικαιοσύνης για να διασφαλίσει ότι το νομοσχέδιο είχε συνταχθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να αποτραπεί η οποιαδήποτε νομική αμφισβήτηση του.
Η διατήρηση της συντακτικής διαδικασίας του νομοσχεδίου για το TikTok στο παρασκήνιο, βοήθησε στην καθυστερημένη αντίδραση του λόμπι του TikTok. Σημειώνεται ότι το λόμπι μέχρι εκείνη την ώρα είχε σημειώσει κάποια επιτυχία αποτρέποντας προηγούμενες νομοθετικές προσπάθειες.
Τα αντικινεζικά αισθήματα στο Κογκρέσο συνέχιζαν να οξύνονται και η κριτική ενάντια στο TikTok απέκτησε νέα δυναμική λόγω της οργής που προκλήθηκε από τα βίντεο που είχαν ανέβει στην πλατφόρμα σχετικά με τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή. Τα βίντεο αυτά, όπως ισχυρίστηκαν πολλοί επικριτές του Tiktok, στρέφονταν με δυσανάλογο τρόπο κατά του Ισραήλ. Το TikTok επισήμως δήλωσε ότι παραμένει ουδέτερο ανάμεσα στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές.
Το «αυτογκόλ» του TikTok
Όταν στις αρχές Μαρτίου, παρουσιάστηκε στη βουλή το έργο της επιτροπής για το προτεινόμενο νομοσχέδιο, τα στελέχη της TikTok ήταν στο σκοτάδι.
Σε απάντηση, η εφαρμογή εξέδωσε μια ειδοποίηση προς τους χρήστες της πλατφόρμας με την οποία τους προέτρεπε να διαμαρτυρηθούν ενάντια σε μια πιθανή απαγόρευση του Tiktok. Η πράξη αυτή όμως, σύμφωνα με την Wall Street Journal, γύρισε μπούμερανγκ στην εταιρεία, δείχνοντας την δύναμη της πλατφόρμας να κινητοποιεί τους χρήστες για πολιτικούς λόγους.
Η εταιρεία παρέμεινε στη στρατηγική της να προσπαθεί να αξιοποιήσει την υποστήριξη μεταξύ των χρηστών στις Ηνωμένες Πολιτείες παρόλο που αυτό έδειξε και πάλι την ικανότητα του TikTok να επηρεάζει την κοινή γνώμη, δυνατότητα που αποτελούσε και τον κύριο φόβο των επικριτών του.
Η εταιρεία αποφάσισε να δημοσιεύσει ένα βίντεο στον λογαριασμό της που παρουσίαζε τον Τσου να ενθαρρύνει τους χρήστες να ασκήσουν πίεση στους γερουσιαστές τους. Το βίντεο έγινε viral σχεδόν αμέσως, καταδεικνύοντας ότι η εταιρεία είχε χρησιμοποιήσει μια τακτική που ονομάζεται «heating» για να προωθήσει το βίντεο στην πλατφόρμα. Το βίντεο έλαβε τελικά περισσότερες από 37 εκατομμύρια προβολές.
Η «έξυπνη» καθυστέρηση στην ψήφιση του νομοσχεδίου
Η ψήφιση του νομοσχεδίου για το TikTok φαινόταν σαν να είχε αναβληθεί αφού έφτασε στα χέρια της Γερουσίας. Αυτό οδήγησε τα στελέχη της εταιρείας να κάνουν την αισιόδοξη εκτίμηση ότι η ψήφιση μπορεί να καθυστερήσει και να τεθεί σαν ζήτημα εκ νέου μετά τις προεδρικές εκλογές.
Στην πραγματικότητα ωστόσο, οι υποστηρικτές του νομοσχεδίου στη Βουλή έψαχναν για ένα νομοσχέδιο που ήταν σίγουρο ότι θα περάσει προκειμένου να επισυνάψουν σε αυτό και τον νόμο για το TikTok. Το νομοσχέδιο που έψαχναν εν τέλει το βρήκαν σε έναν νόμο που επρόκειτο να περάσει από την Γερουσία και που αφορούσε ένα πακέτο βοήθειας 95 δισεκατομμυρίων δολαρίων προς την Ουκρανία και το Ισραήλ. Ο νόμος για το πακέτο βοήθειας πέρασε από τη Βουλή το περασμένο Σαββατοκύριακο και ακολούθησε η Γερουσία την Τρίτη.
«Το νομοσχέδιο εκποίησης είναι ένα νομοσχέδιο για την εθνική ασφάλεια», δήλωσε ο γερουσιαστής Μπράιαν Σατζ, μέλος της Επιτροπής Εμπορίου.
Ο Τσου ζήτησε για άλλη μια φορά υποστήριξη από τους χρήστες σε ένα προκλητικό μήνυμα στο TikTok. «Είναι προφανώς μια απογοητευτική στιγμή, αλλά δεν χρειάζεται να είναι καθοριστική», είπε. «Να είστε σίγουροι, δεν πάμε πουθενά».
